بررسی تطبیقی الگوی رایج ریخت‏‌شناسی شهرهای ایران و اروپا در دورۀ مقارن با اسلام (مطالعۀ موردی: شهر ری در ایران و سیه‌نا در ایتالیا)

نویسندگان

  • علیرضا بندرآباد استادیار و رئیس دانشکدة معماری و شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی
  • محمود رضایی دانشیار و عضو هیئت‌علمی دانشکدة معماری و شهرسازی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی
چکیده مقاله:

این مقاله به‌دنبال تمایزات منحصربه‌فرد کالبدی شهرسازی ایرانی-اسلامی در مقایسه با شهرسازی مقارن آن در اروپای قرون‌وسطی (قرن 7-14 میلادی) است که در اثر توسعة وضع موجود پدید آمده‌اند. فضاهای معماری و شهری پدیده‌هایی کالبدی هستند که بسیاری از ویژگی‌های فرهنگی، اجتماعی و تمدنی یک جامعه را بازتاب می‌دهند؛ از این‌رو می‌توان آن‌ها را در تجسم‌بخشی کالبدی تاریخ و فرهنگ جامعه مؤثر به‌شمار آورد. بر این مبنا در سرزمین‌هایی با ادیان و ایدئولوژی‌های متفاوت می‌توان ساخت‌های ریخت‌شناسی مختلفی را مشاهده کرد. کمتر پژوهشی در زمینة ریخت‌شناسی شهری به مقایسة شکل‌گیری کالبدی هم‌زمان دو گونة شهرسازی به شیوة موردی و تحلیل کیفی عناصر و ویژگی‌های شهرسازی پرداخته است. روش پژوهش حاضر کیفی است و این مطالعه با مقایسة تطبیقی به‌کمک نقشه، مدل‌سازی سه‌بعدی از دو نمونه و مطالعات موردی نمونه‌های متعدد در هر منطقه انجام شده است. استخراج عوامل مشترک از ادبیات شهرسازی و نمونه‌ها براساس بهره‌گیری از ماتریس‌های ارزیابی در مقیاس عناصر بافت (محله، راه، حصار، میدان و...) و تک‌بنا و ویژگی‌هایی مانند سازمان فضایی، ساختار شهری، موقعیت، عملکرد، گونه‌شناسی، الگوی ساخت و مصالح صورت گرفته است. یافته‌های این مقاله نشان می‌دهد این دو نوع شهرسازی از نظر سازمان فضایی و شکل توسعه و همچنین ساختار فضایی و نحوة قرارگیری شباهت  دارد و غالب تفاوت‌ها در مقیاس‌های خردتر و به‌ویژه در حوزة معماری و عملکرد تک‌بناهاست. امروزه می‌توان از هویت یگانة شهرسازی و معماری ایرانی-اسلامی در ابعاد مختلف شهرسازی در شهرهای کشورمان بهره برد و از نظر ارتباط فضایی، یکپارچگی و توسعه‌های شهری از آن‌ها استفاده کرد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

اثر بربرین در تنظیم آستروسیتهای Gfap+ ناحیه هیپوکمپ موشهای صحرایی دیابتی شده با استرپتوزوتوسین

Background: Diabetes mellitus increases the risk of central nervous system (CNS) disorders such as stroke, seizures, dementia, and cognitive impairment. Berberine, a natural isoquinolne alkaloid, is reported to exhibit beneficial effect in various neurodegenerative and neuropsychiatric disorders. Moreover astrocytes are proving critical for normal CNS function, and alterations in their activity...

متن کامل

اثر بربرین در تنظیم آستروسیتهای Gfap+ ناحیه هیپوکمپ موشهای صحرایی دیابتی شده با استرپتوزوتوسین

Background: Diabetes mellitus increases the risk of central nervous system (CNS) disorders such as stroke, seizures, dementia, and cognitive impairment. Berberine, a natural isoquinolne alkaloid, is reported to exhibit beneficial effect in various neurodegenerative and neuropsychiatric disorders. Moreover astrocytes are proving critical for normal CNS function, and alterations in their activity...

متن کامل

Degenerate Four Wave Mixing in Photonic Crystal Fibers

In this study, Four Wave Mixing (FWM) characteristics in photonic crystal fibers are investigated. The effect of channel spacing, phase mismatching, and fiber length on FWM efficiency have been studied. The variation of idler frequency which obtained by this technique with pumping and signal wavelengths has been discussed. The effect of fiber dispersion has been taken into account; we obtain th...

متن کامل

تحلیل تطبیقی آموزه‌های نظام شهرسازی دورۀ صفویه در ایران با نظام شهرسازی دورۀ رنسانس در اروپا

در دورۀ صفویه به واسطه امنیت، رونق اقتصادی وتفکرات اسلامی زمینه مناسبی برای اعتلای فرهنگ ایرانی - اسلامی فراهم شد. این مساله باعث تشخّص و بالندگی هنر ایرانی - اسلامی خاصه شهرسازی و معماری دورۀ صفوی نسبت به دیگر دوره‌ها در ایران شد، چنان که حاصل آن را می‌توان در شکل‌گیری کالبدی نظام شهرسازی صفویه به صورت باغشهر، تمثیلی از بهشت روی زمین جست. نظام شهرسازی رنسانس نیز ریشه در مکتب اصالت انسان...

متن کامل

مناسبات فرهنگی و اجتماعی آمریکا با ایران در دورۀ پهلوی (1304-1357ش) (مطالعۀ موردی شهر اصفهان)

هدف: این پژوهش با تکیه بر اسناد به بررسی و بازشناسی اهداف و سیاست‌های درازمدت فرهنگی آمریکا در دورۀ پهلوی در شهر اصفهان پرداخته‌است. روش/ رویکرد پژوهش: پژوهش حاضر به روش تاریخی بر توصیف و تحلیل مبتنی است و بر پایۀ منابع اسنادی، کتابخانه‌ای، مطبوعاتی و مصاحبه انجام شده‌است. یافته‌ها و نتیجه‌گیری: یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که اه...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 51  شماره 4

صفحات  853- 870

تاریخ انتشار 2019-12-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023